آموزش هارمونی ، تم و پالت رنگ

• پالت رنگ چیست؟
• تم رنگ چیست؟
• هارمونی رنگ چیست؟

هارمونی رنگ ، تم رنگ و پالت رنگ اولین چیزی است که در هر فضا و مکانی می تواند توجه شما را به خود جلب کند. هارمونی رنگ ، ترکیب رنگ ، تم رنگ و پالت رنگ کلماتی هستند که حتما حداقل یک بار بعنوان گرافیست به گوش تان خورده! در این مقاله قصد داریم تمام چیزهایی که به عنوان طراح گرافیک به آن ها احتیاج دارید را باهم مرور کنیم. با روبوگراف همراه باشید.

همچنین می توانید در انتهای مقاله، فایل pdf مقاله را دانلود کنید.

رنگ ها به هر چیزی معنا و مفهوم می بخشند. رنگ ها به هر چیزی بار عاطفی می بخشند. گاهی اوقات می توانند باعث واکنش عاطفی مثبت و گاهی منفی شوند. رنگ ها می توانند بدون وجود حتی یک کلمه ، پیامی را به مخاطب منتقل کنند. جدا از دانستن اصول ترکیب رنگ ، شما بعنوان یک گرافیست باید به دانش دیگری مسلط باشید ؛ اینکه از چه رنگ هایی استفاده کنید تا مخاطب را متقاعد به خرید کنید، چیزی نیست جز روانشناسی رنگ ها در کسب و کار که در مقاله دیگری در مورد آن صحبت خواهم کرد.

برای دریافت مینی دوره رایگان روانشناسی رنگ ها در کسب و کار روی عکس زیر کلیک کن!

اصول ترکیب رنگ

خب مثل همیشه باید از اصول پایه شروع کنیم. خبره شدن در ترکیب رنگ و خلق بهترین هارمونی رنگ و طرح های گرافیکی باید ابتدا به اصول اولیه که ساده هم هستند، مسلط باشید.

رنگ ها به دو بخش اصلی رنگ های اولیه و ثانویه تقسیم می شوند. رنگ های اولیه به خودی خود در طبیعت وجود دارند و از هیچ رنگی تشکیل نشده اند. این رنگ ها عبارت اند از آبی ، قرمز و سبز.

رنگ های ثانویه هم در مقابل، از ترکیب دو رنگ اصلی ایجاد می شوند. قرمز و زرد نارنجی را می سازند. زرد و آبی در ترکیب باهم سبز می شوند و آبی و قرمز هم با یکدیگر بنفش را می سازند.

اگر این رنگ‌ها را با هم ترکیب کنیم، رنگ‌های میانی بیشتری مانند طیف های قرمز- نارنجی و زرد-سبز به دست می‌آوریم. در واقع همه رنگ ها از ترکیب رنگ های اصلی تشکیل شده اند و حتی اگر یک میلیارد رنگ قابل تشخیص توسط چشم انسان داشته باشیم ، باز هم همه ی آن ها از ترکیب رنگ های اصلی تشکیل شده اند. همه آنها با هم طیفی را تشکیل می دهند که به آن چرخ رنگ (Color Wheel) می گوییم.

هارمونی رنگ در نگاه عمیق تر

اکنون بیایید آگاهی خود را در مورد چرخه رنگ آگاهی بالاتر ببریم. در ادامه هر بخش مهم از رنگ شناسی و ترکیب آن در دنیای گرافیک را بررسی می کنیم.

ابتدا اسم ها و مفاهیم و سپس کاربرد آن ها را توصیف می کنیم.

پایه و اساس کار با هر نرم افزاری تسلط به اطلاعات زیر است ، فرقی نمی کند که می خواهید عکسی را در فتوشاپ روتوش کنید یا کاراکتری در فضای ایلوستریتور خلق کنید ، قوانین ترکیب و هارمونی رنگ در همه ی گرایش های گرافیک یکسان است.

مفهوم رنگ

رنگ (معادل واژه Hue) ساده ترین مفهوم در دنیای گرافیک و هارمونی رنگ است. این مفهوم مشخص می کند که دقیقا چه رنگ یا ترکیبی از رنگ ها را قرار است به نمایش بگذارید. هنگام استفاده از رنگ ها در پالت های خود نگران برداشت دیگران نباشید.

هرچقدر هم رنگ ها را بر اساس کد دقیق آن ها خلق کنید باز هم مخاطبان درک و تفسیر یکسانی از دیدن آن رنگ نخواهند داشت. این دلیل بر عدم تسلط شما بر ترکیب رنگ نیست بلکه چشم انسان هاست که بر اثر برخورد با موج های مختلف نور، ترکیب رنگ متفاوتی را درک می کند.

در مثال زیر، بسته به تفسیر خود، ممکن است رنگ را صورتی، مرجانی یا قرمز روشن توصیف کنید و باید بگویم در هر صورت درست می گویید.

کنتراست در هارمونی رنگ

کنتراست (Contrast) در فارسی به معنی تقابل است.

در دنیای گرافیک و البته ساخت پالت رنگ ، کنتراست به این معنی است که دو رنگ در مقابل یکدیگر چقدر جلوه می کنند و هنگام دیده شدن کدام یک بر دیگری برتری دارد.

کنتراست مفهوم بسیار مهمی است زیرا بطور مستقیم روی پیام و طرح شما و چیزی که می خواهید انتقال دهید تاثیر می گذارد.

اگر کنتراست یک تصویر بالا باشد ، رنگ های با شدت (Intensity) پایین ، کمتر به چشم می آیند و در مقابل رنگ های با شدت بالا ، تصویر شما را پر می کنند. در این صورت بسیاری از طرح ها و جملاتی که با رنگ روشن روی طرح خود کشیده اید از بین خواهند رفت.

این در مورد عکاسی هم صادق است. بطور مثال زاویه شی مورد نظر نسبت به دوربین و شدت نور محیط بر میزان کنتراست تصویر موثر هستند.

تصویری که می بینید مثال خوبی از رنگ های با کنتراست بالا است.

آموزش گرافیک مقدماتی برای کسب درآمد از گرافیک کافی نیست، باید به گرایش های گرافیکی مسلط بشی.

برای دریافت دوره های تخصصی بازار کار مثل طراحی بنر، طراحی لوگو و… روی عکس زیر کلیک کن.

شدت رنگ ها در هارمونی رنگ

شدت رنگ به این اشاره دارد که یک رنگ خاص چقدر ظریف تر یا تندتر به نظر برسد. توجه کنید ؛ شدت رنگ در هر لحظه فقط در مورد یک رنگ به کار برده می شود.

هر چقدر رنگ اشباع تر باشد ، غنی تر و تند تر و هرچقدر ظرافت آن بیشتر باشد، کمرنگ تر خواهد بود. با مفهوم رنگدانه هم میتوان این موضوع را توصیف کرد: رنگ های غیراشباع رنگدانه کمتری دارند و در نتیجه کمتر جلوه می کنند ، در مقابل رنگ های اشباع شده رنگدانه بیشتری دارند و رنگ را در بهترین جلوه خود به نمایش می گذارند.

مفهوم مقدار در هارمونی رنگ

مفهوم مقدار (معادل واژه Value) به این اشاره میکند که یک رنگ چقدر تیره یا روشن است.

توجه داشته باشید که هرکسی ممکن است مفاهیم مختلف ترکیب رنگ را با یکدیگر اشتباه بگیرد. تفاوت مقدار رنگ با شدت رنگ است که شدت رنگ میزان تیرگی یا روشنی همان رنگ را بررسی می کند اما مقدار رنگ همان رنگ خاص را در ترکیب با طیف سیاه تا سفید ارزیابی میکند.  همانطور که در تصویر زیر می بینید، ترکیب یک رنگ با سیاه و سفید ، طیف گسترده تری از مقدار یک رنگ را در اختیار گرافیست قرار می دهد.

ساخت پالت و هارمونی رنگ

خب رسیدیم به بخش اصلی مقاله!

پس از طی کردن مقدمات اولیه چگونه رنگ ها را برای ساخت یک پالت رنگی جدید با یکدیگر مخلوط کنیم؟ فرمول مشخصی برای این کار وجود دارد؟

بله فرمول های ثابتی برای ترکیب رنگ وجود دارند که می توانید از آن ها پیروی کنید. البته به مرور زمان و کمی تمرین خود شما هم می توانید فرمول های جدیدی بسازید و بدون اینکه رنگ نهایی بهم بریزد ، ترکیب رنگ های بی نظیری خلق کنید.

نام های دیگر هارمونی رنگ (Color Harmony) ، پالت رنگ (Color palette) ، تم رنگ (Color Theme) و ترکیب رنگ (Color Composition) هستند که با هم چند مورد از آن ها را بررسی می کنیم.

پالت تک رنگ

ساده ترین فرمول برای ایجاد یک پالت رنگ استفاده از تک رنگ است. برای ایجاد یک ترکیب تک رنگ، یک نقطه روی چرخ رنگ انتخاب کنید، سپس از دانش خود در مورد اشباع ، شدت و مقدار رنگ برای ایجاد تغییرات استفاده کنید.

بهترین چیز در مورد ترکیب رنگ های تک رنگ این است که مطابقت آنها تضمین شده است. رنگ ها کاملاً به هم می خورند زیرا همه از یک خانواده رنگی هستند.

تصویر زیر مثال خوبی برای هارمونی تک رنگ است.

هارمونی رنگ مشابه

یک هارمونی رنگ مشابه از رنگ هایی استفاده می کند که روی چرخ رنگ ها در کنار یکدیگر قرار دارند، مانند قرمز و نارنجی یا آبی و سبز.

از بازی با پالت ها و ایجاد ترکیب رنگ منحصر به فرد خود نترسید. همان طور که گفتم فرمول ها صرفاً نقطه شروعی برای کمک به شما و در نهایت راهنمایی و الهام بخشیدن به شما برای خلق هارمونی های جدید هستند.

رنگ های مکمل در هارمونی رنگ

رنگ های مکمل روی چرخ رنگی مقابل یکدیگر قرار دارند. به عنوان مثال، آبی و نارنجی یا قرمز و سبز رنگ هایی هستند که رو به روی یکدیگر هستند.

برای جلوگیری از ایجاد طرح‌ های رنگی مکمل بیش از حد ساده ، با استفاده از دانش خود در مورد مطالبی که آموختید تنوع ایجاد کنید.

تقسیم رنگ های مکمل در هارمونی رنگ

در موضوع قبلی گفتم رنگ های رو به رو را انتخاب کنید، در مقابل اینجا باید رنگ های کناری رنگ رو به رویی را انتخاب کنید. تقسیم دقیقا به همین موضوع اشاره دارد.

این فرمول ترکیب رنگ شما را به کنتراست لازم مجهز می کند و طرح گرافیکی ساخته شده را زنده تر و جذاب تر نشان می دهد.

پالت رنگ سه گانه

یک تم یا پالت رنگی سه گانه از سه رنگ متفاوت استفاده می کند که روی چرخ رنگ به طور مساوی از هم فاصله دارند و یک مثلث کامل را روی چرخ تشکیل می دهند.

این ترکیب‌ها بسیار جذاب و گیرا هستند ، به‌ویژه زمانی که شامل رنگ‌های اصلی یا ثانویه می‌شوند، بنابراین هنگام استفاده از آنها در طراحی های خود مراقب باشید که بیش از حد استفاده نکنید.

تم رنگی سه گانه برای ساخت کاراکتر و ماندگار کردن آن در ذهن مخاطب کاربرد بسیاری دارد. در بسیاری از کاراکترهای سینمایی و تلویزیونی می توانید آن را پیدا کنید. برای آموزش بیشتر در مورد طراحی کاراکتر اینجا کلیک کنید.

پالت رنگ چهارگانه

طرح‌های رنگی چهارگانه یک مستطیل روی چرخ تشکیل می‌دهند که نه از یک، بلکه از دو جفت رنگ مکمل استفاده می‌کنند. مزیت این تم رنگی این است که می توانید ترکیب رنگ را طوری تنظیم کنید که یک رنگ بر سه رنگ دیگر برتری داشته باشد و باقی رنگ ها نقش چاشنی را ایفا کنند.

این ترکیب‌ها بسیار جذاب و گیرا هستند ، به‌ ویژه زمانی که شامل رنگ‌های اصلی یا ثانویه می‌ شوند، بنابراین مانند تم سه رنگ ، هنگام استفاده از آنها در طراحی های خود مراقب باشید که بیش از حد استفاده نکنید.

تم رنگی چهارگانه هم برای ساخت کاراکتر و ماندگار کردن آن در ذهن مخاطب کاربرد بسیاری دارد. در بسیاری از کاراکترهای سینمایی و تلویزیونی می توانید آن را پیدا کنید. برای آموزش بیشتر در مورد طراحی کاراکتر اینجا کلیک کنید.

اجتناب از اشتباهات رایج

در مورد ساخت ترکیب رنگ و استفاده از آن در طراحی ها ، باید ها و نباید هایی وجود دارد. به عنوان مثال، آیا تا به حال رنگ‌هایی را دیده‌اید که وقتی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند به‌نظر می‌آید تصویر لرزش دارد؟

راه حل این است که تمرین کنید. از کار گرافیست های ماهر الهام بگیرید و ترکیب رنگ های مختلف را مطالعه کنید. گاهی اوقات کمی کنتراست تمام نیاز پالت رنگی شماست.

خوانایی متن یک عامل مهم در هر طرح گرافیکی است. رنگ‌های شما باید خوانا بوده و برای چشم راحت باشند.

گاهی اوقات این به آن معنی است که نباید بطور افراطی از رنگ استفاده کنید ، حداقل نه در تمام جزئیات.

رنگ‌های خنثی مانند سیاه، سفید و خاکستری را هم از قلم نیندازید. ترکیب رنگ همیشه به معنای جیغ و تند بودن نیست بلکه گاهی بی روح و سرد بودن طرح شما می‌تواند در ایجاد تعادل در طراحی کمک تان کند ، بنابراین رنگ های خنثی را فراموش نکنید!

انتخاب رنگ های مناسب

هر رنگی با خود پیام و مفهومی به همراه دارد. بهتر است ابتدا تُن (Tone) پروژه خود را در نظر بگیرید و سپس پالت رنگی مناسب برای آن را انتخاب کنید.

به عنوان مثال، رنگ‌های روشن حالتی سرگرم‌کننده یا مدرن دارند.

طراحی تابلو مغازه، بنر سایت و بنر بیلبورد از پولسازترین شغل های گرافیکی تو ایران هستن. برای شروع یادگیری این حرفه های پرتقاضا روی عکس زیر کلیک کن.

پیام رنگ ها

هر رنگ و ترکیب رنگی دارای یک پیام ذهنی است یعنی شما با دیدن هر رنگ خاص ، فکر و حس خاصی را تجربه می کنید. این موضوعی ثابت شده است و دقیقا دلیلی است که پروژه های سینمایی با ژانر خشن از رنگ های قهوه و سیاه و اتاق عمل بیمارستان از آبی و سبز روشن استفاده میکنند!

همانطور که قبلا گفتم موضوعات مربوط به روانشناسی رنگ بطور مفصل در ویدیو روانشناسی رنگ ها توضیح داده شده، برای دریافت رایگان دوره اینجا کلیک کن.

رسیدیم به آخر مطلب!

امیدوارم از مطالعه مقاله آموزش هارمونی،تم و پالت رنگ لذت برده باشید.

برای دانلود فایل pdf مقاله اینجا کلیک کنید.

برای دریافت دوره های رایگان به بخش آموزش رایگان و دانشنامه و برای دریافت دوره های تخصصی به بخش دوره ها در منوی سایت مراجعه کنید.

روبوگراف، اولین سایت آموزش گرافیک ویژه بازار کار در ایران.